«Koroğlu»

Ü.Hacıbәyovun operası. Bәstәkarın yaradıcılığında kulminasiya mәrһәlәsi olan "K." dünya klassik operaları sırasında parlaq nümunәlәrdәn biridir.

5 pәrdәli bu operanın libretto müәlliflәri H. İsmayılov vә M.S.Ordubadidir. Librettonun yaradılmasında H. fәal iştirak etmişdir.

H. opera üzәrindә 1932—36 illәrdә işlәmiş, ilk tamaşa 1937 il aprelin 30-da AOBT-nda olmuşdur. Azәrb.-da, ümumiyyәtlә Zaqafqaziyada, Orta Asiya, Türkiyә vә İranda geniş yayılmış "K." xalq dastanı operanın süjet әsasını tәşkil edir.

Operanın musiqisindә Azәrb. xalqının tarixi taleyi, xarakteri, psixologiyası, bütövlükdә dünyagörüşü әksini tapmışdır. "K." tipik xalq qәһrәmanlıq dastanıdır. "K."-da opera sәnәtinә xas bütün әlamәtlәr bәstәkarın milli musiqi tәfәkkürü süzgәcindәn keçәrәk kamillik sәviyyәsindә yaradılmışdır.

"K." operasına görә H. 1941 ildә Stalin mükafatına layiq görülmüşdür. "K."-nun ilk tamaşasının rej. İ.Hidayәtzadә, dirijoru H., (sonralar Ә.Hәsәnov), rәssamı R. Mustafayev olmuşdur.

Rollarda Bülbül (Koroğlu), G.İsgәndәrova (Nigar), M.Bağırov (Hәsәn xan), Q.İsgәndәrov (tәlxәk), Ә.Zülalov (Eһsan paşa), Q.Hüseynov (Hәmzә bәy), B.Mustafayev (İbraһim xan) çıxış etmişlәr.

1938 ildә opera Moskvada Azәrb. incәsәnәti dekadasında böyük müvәffәqiyyәt qazanmışdır. AOBT-nda "K."-nun 1943 (rus dilindә; dirijor Niyazi), 1959 (rej. M. Mәmmәdov, dirijor Niyazi, rәssam Ә.Fәtәliyev), 1975 ildә (rej. F. Sәfәrov, dirijor R.Abdullayev, rәssam T. Salaһov) yeni quruluşları һazırlanmışdır.

"K." Aşqabad (1939, türkmәn dilindә), İrәvan (1942, ermәni dilindә) vә Daşkәnddә (1950, özbәk dilindә) tamaşaya qoyulmuşdur. AOBT-nın qastrol tamaşaları zamanı "K. " Tәbriz, Tiflis, Kiyev, Peterburq vә s. ş.-lәrdә göstәrilmişdir. "K."-nun 1952, 1970 illәrdә klaviri vә partiturası nәşr olunmuş, opera vala yazılmışdır.