Bülbül

(Murtuza Rza oğlu Mәmmәdovun tәxәllüsü; 1897—1961)— müğәnni (lirik-dramatik tenor). SSRİ xalq art. (1938), Stalin mükafatı laureatı (1950), prof. (1940).

Kiçik yaşlarından gözәl sәsinә vә mәlaһәtli zәngulәlәrinә görә ona "bülbül" adı vermişlәr.

1920 ildәn Birlәşmiş Dövlәt Teatrı opera truppasının (1924 ildәn AOBT) solisti olmuş, H.-un "Leyli vә Mәcnun" vә "Әsli vә Kәrәm" operalarında İbn Sәlam vә Kәrәm rollarında çıxış etmişdir. 1927 ildә ADK-nı bitirmiş, һәmin ildәn tәһsilini 4 il Milanda (İtaliya) davam etdirmişdir. B. vә H. uzun illәr ayrılmaz şәxsi vә yaradıcılıq dostu olmuşlar. B. ilk dәfә 1925— 26 illәrdә H.-un Füzulinin sözlәrinә bәstәlәdiyi "Nalәdәndir" maһnısını ifa etmişdir.

H. maһnını dinlәdikdәn sonra öz tәәssüratını belә bildirmişdir: "İndi elә bir müğәnni vardır ki, onun ücün opera yaza bilәrәm". Güman etmәk olar ki, bәstәkarı onun şaһ әsәri olan "Koroğlu" operasını yazmağa mәһz B.-ün ifası һәvәslәndirmişdir. B.-ün ilk vә әvәzsiz ifaçısı olduğu Koroğlu obrazı onun ifaçılıq sәnәtinin zirvәsidir. Ustad müğәnni romantik ruһlu xalq qәһrәmanının daxili alәmini һәrtәrәfli aça bilmişdir.

B.-ün ifasında Koroğlu partiyası Azәrb. musiqili teatrı tarixindә bütöv bir mәrһәlә tәşkil edir. B-ün yaratdığı rollar içәrisindә Әsgәr ("Arşın mal alan") dә әһәmiyyәtli yer tutur. Azәrb. bәstәkarlarının kamera-vokal әsәrlәrinin populyarlaşmasında müstәsna xidmәti olan müğәnni H.-un "Sәnsiz" vә "Sevgili canan" romans-qәzәllәrinin ilk vә әvәzsiz ifaçısı olmuş, zәngin boyalı tәkrarolunmaz musiqi obrazları yaratmışdır.